САДЖЫ ФИСЫНТЫЛ АМАД УЫН — Рæсугъд, хæрзконд, гуырвидыцджын уын. Бакæс æм, уæд саджы фисынтыл амад, цæхæртæ калы. (Æгъуызарты Æ. Хурхæтæны.) Дзæх уыд саджы фисынтыл амад, бæрзонд, фæтæнуæхск, нарæгастæу гуырвидауц лæг. (Хъайтыхъты А. Дзæхы фæстаг балц.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
АРВМÆ ФÆЦÆУЫН — Тынг бæрзонд сырæзын. Бæлæстæ арвмæ фæцыдысты, æрмæст сыл иунæг хих дæр нæ уыд. (Цæгæраты М. Цæхæртæ.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
ЗÆХМÆ НИЦЫУАЛ ÆРХÆЦЦÆ УЫН — Бæрзондæй рахауын æмæ лыстæг пырх ныууын. – Фесафæй, кæддæр, дам, дзы чидæр рахауд, æмæ, дам, дзы зæхмæ ницыуал æрхæццæ. (Хъодалаты Г. Хуыцауы «минæвар».) … Фразеологический словарь иронского диалекта
ХУД ФÆСТÆМÆ ХАУЫН — Бæрзонд фæцæуын. Фæзæгъынц, исты бæрзондмæ бынæй уæлæмæ куы фæкæсынц (бæлас, хох æ.а.д.), уæд. Ахæм бæрзонд хъæд дзы уыд, æмæ иу лæг куы скаст йæ цъуппмæ, уæд йæ худ фæстæмæ хауд. (Ф. 1990, 11.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
БÆХДЖЫН ЛÆГ ДЗЫ НÆ ЗЫНЫ — Фыдзад æркæнын, бæрзонд фæцæуын. Фæзæгъынц кæрдæг æмæ æфсирон зайæгойтæй. Фыццаг уал уый æмæ сын ныккæрдын кæнынц æввахс уыгæрдæнтæ... æмæ сæ фæраууил баууил кæнынц, цъиугарст сæ ныккæнынц æмæ бæхджын лæг кæм нæ фæзыны, ахæм кæрдæг фесафынц. (Ф.… … Фразеологический словарь иронского диалекта
НАРТÆ — Нарты кадджыты сæйраг архайджытæ, хъæбатыр, зондджын, зонынджын æмæ æгъдауджын адæмы хатт. Ирон адæм сæ хонынц сæ таурæгъон фыдæлтæ. Хуыцау сæ сфæлдыста уæйгуыты фæстæ. Иу кадæг нын Нарты равзæрды тыххæй афтæ дзуры: – Хуыцау дунейы куы сфæлдыста … Словарь по этнографии и мифологии осетин
АЦÆМÆЗ — Нарты Ацæйы кæстæр фырт. Алæгатæй. Кадæг «Ацæмæз æмæ Насран æлдар» зæгъы: «Ацæтæй мыггаг нал уыдис – Ацæ йæхæдæг зæронд баци, йæ фырт Ацæмæз та ма дзидзидай уыдис». Ахæм уавæры æрæййæфта зæронд Ацæйы йæ хæрæфырт Насран æлдары усы скъæфты рæстæг,… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
УЫРЫЗМÆГ — Нарты хистæр Уæрхæджы фаззон фырт Æхсæртæг æмæ Донбеттыры чызг Дзерассæ рæсугъды (Сасанайы) фырт, Нарты номдзыд хистæр, болатрихи Хæмыцы фаззон. Кадджыты Дзерассæ Æхсар æмæ Æхсæртæджы мæрдтæ Уастырджийæн куы баныгæнын кæны, уæд дзы йæхи бафæсвæд… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ХЕТÆДЖЫ УАСТЫРДЖИЙЫ КУВÆНДОН — см. Священная роща Хетага – Хуыцау, табу Дын уæд! – Хуыцау, хистæрæй, кæстæрæй, сылгоймагæй, нæлгоймагæй Дыл нæхи фæдзæхсæм æмæ нын ахъазгæнæг у. – Хуыцау, зæххыл цыдæриддæр цæуы – цинæй дæр, зианæй дæр – иууылдæр Дæуæй аразгæ сты, æмæ Дæм фылдæр … Словарь по этнографии и мифологии осетин
Цыргъобауы куывд — см. Цыргъобауы куывд – перевод – Уæ Хуыцау, Дæ кувæн бонтæ сты Æмæ, рæсугъддæрæй кæуыл æрцыдысты, Мах дæр уый æмбал фæкæн. – Оммен, Хуыцау! – Уæдæ, рухс Цыргъобауы дзуар, табу дæхицæн уæд! – Оммен, Хуыцау! – Дæ бынты цы фæсивæд, цы адæмтæ цæуы,… … Словарь по этнографии и мифологии осетин